Bebek Tekme Sayısı
Anne tarafından bebek hareketlerinin algılanması ultrasonografi yoluyla güvenilir bir şekilde doğrulanmaktadır. Bu nedenle bazı yazarlar tekme sayısının doğum öncesi takip araştırmalarının bir ölçütü olduğunu savunmuşlardır. En sık kullanılan test hafif bir yemek sonrası sol yan pozisyonda yatan hastada 30-60 dakikalık sürede algılanan bebek hareket sayısının kaydedilmesidir. Klinik çalışmalarda optimal sayı henüz belirlenmemişse de klinisyenlerin çoğu 2 saatlik bir sürede 10 bebek hareketini tatmin edici bir değerlendirme olarak kabul etmektedir.
Kontraksiyon (Kasılma) Stres Testi
Kontraksiyon stres testinin ana fikri; bebeğin eşiyle anne arasında dolaşım yetersizliği durumunda, rahmin kasılmayla oluşan dolaşımın azalmasının geçici oksijensizliğe ve bebek kalp hızında düşmeye yol açmasıdır. Aynı şekilde kasılmalar göbek kordonuna bası oluşturarak ve böylece değişken atım hızı azalmalarına neden olarak su azalmasının anlaşılmasına da yardımcı olabilir. Bu test, sırtüstü yan pozisyonda yatan hastada tokodinamometre ve bebek kalp hızının devamlı monitörizasyonu ile yapılır. 10 dakikalık süre içinde en az 40 saniye süren 3 rahim kasılması sağlanmalıdır. Spontan kasılma yok ise kasılmalar ya meme başı uyarısı ile ya da ağrı serumuyla başlatılabilir. Kontraksiyon stres testi, erken doğum eylemi bulunan veya erken doğum, zarların erken yırtılması riski yüksek olan, rahime daha önce cerrahi öyküsü (sezaryen dahil) ve eşin önde gelmesi durumu olan hastalarda görece yapılmamalıdır.
Nonstres Test (NST)
NST’nin varsayımı, streste olmayan bebeklerde akselerasyonun ve atımdan atıma değişkenliğin bulunmasıdır. Sol yan pozisyonda yatan gebede bebek kalp hızını monitörize ederek yapılır. Sonuçlar reaktif veya nonreaktif olarak rapor edilir. Nonreaktif bir NST’nin en sık nedeni bebeğin uyku periyodunda olmasıdır. Bu durumda test uzatılabilir veya sesli uyarı uygulanabilir. Normal bebeklerin % 50’sinde 24-28. gebelik haftasında nonreaktif NST olabileceğinin bilinmesi de önemlidir (28-32. gebelik haftasında %15). Nonreaktif bir NST monitörizasyonun uzatılması, sesli uyarı ve biofizik profil testleri ile değerlendirilir veya günü gelmiş veya geçmiş gebelik durumunda doğum kararı alınır.
Biofizik Profil (BFP)
BFP 30 saniye süre ile bebek solunumu, bebek kol-bacak veya gövdenin hareketlerini, 3 kez belirgin vücut hareketini ve amnion sıvı volümünün incelenmesini gerektirir. Değerlendirmesi 30 dakika süren BFP’in son komponenti NST’dir. Her komponente 0 veya 2 puan verilir. Skorun 8 veya 10 olması normal, 6 olması şüpheli, 4 veya daha düşük skor olması ise anormal olarak kabul edilir. Su azalması bulunması durumunda skora bakılmaksızın ileri değerlendirme gereklidir.
Modifiye BFP
Bebeğin eşiyle anne arasında dolaşım yetersizliği, idrar yapımında azalmaya ve böylece beraberinde amnion sıvı hacminde azalmaya neden olması tahmininden hareketle geliştirilmiştir. NST ve amnion sıvı indeksi (ASİ)’nin ölçümünden oluşur. Amnion sıvı indeksi; 4 karın kadranında, en derin dikey düzlemde amniotik sıvı ceplerinin toplamı ile ölçülür. ASİ’nin 5’ten fazla olması ve reaktif bir NST, normal bir modifiye BFP olarak kabul edilir. Anormal modifiye BFP’de ya ASİ 5’in altındadır ya da nonreaktif bir NST bulunur.
Bu Testlerden Herhangibiri Sonuçlarda Bir Farklılığa Neden Olur mu?
Literatürde doğum öncesi testlerin yararı konusunda farklı veriler bulunmaktadır. Aslında, büyük bir çalışmada doğum öncesi testlerin etkisiz veya zararlı olabileceği bile öne sürülmüştür (yanlış pozitif sonuç veren testler nedeni ile doğum öncesi müdahalelerin artmasına bağlı olduğu kabul edilmektedir). Mutlak sayı bakımından düşük bir oranda olmasına rağmen, bebek kayıp olasılığı hasta ve doktor açısından büyük bir stres nedenidir. Bu nedenle doğum öncesi testler çoğu kez hasta ve doktoru rahatlatmak için yapılmaktadır.
Testlerden Biri Normal İse Hastalara Neler Söylenmelidir?
Büyük bir seride normal bir doğum öncesi testi takip eden bir hafta içerisinde ölü doğum hızı NST için 1.9/1000, kontraksiyon stres testi için 0.3/1000, BFP ve modifiye BFP için 0.8/1000 olarak bulunmuştur. Bebek veya annenin durumlarındaki değişiklikler yeniden değerlendirmeyi gerektirebilir. Ayrıca bu testler göbek kordonu basısı ve eşin erken ayrılması gibi akut olayları öngörememektedir.
